Oreo je brend keksa koji se obično sastoji od dva čokoladna keksa sa slatkim kremastim punjenjem, plasiran na tržište kao „Čokoladni sendvič keks“. Predstavljen 1912. godine, Oreo je najprodavaniji keks u Sjedinjenim Državama. Od 2018. godine, verziju koja se prodaje u Sjednijenim Državama proizvodi divizija Nabisco kompanije Mondelez International.

Oreo je dostupan u više od stotinu različitih zemalja. U nekim zemljama, poput Ujedinjenog Kraljevstva, zovu ih biskvitima Oreo. Proizvode se mnoge različite verzije keksa Oreo, a u 21. veku su postale popularne ograničene serije.

Poreklo imena Oreo je nepoznato, ali postoje mnoge pretpostavke, uključujući izvedenice od francuske reči koja znači zlato ili od grčke reči koja znači ukusan, divan, fin ili dobro spremljen. Drugi veruju da je keks nazvan Oreo prosto zato što je to ime kratko i lako za izgovor. Još jedna teorija je da je ime izvedeno od latinske reči Oreodafni koja označava vrstu iz porodice lovora. Autorka knjiga o hrani Stela Parks, beleži u svojoj knjizi „BraveTart: Prepoznatljivi američki deserti“ da je originalni dizajn keksa Oreo uključivao lovorov venac i da su imena nekoliko vrsta keksa kompanije Nabisco iz vremena originalnog keksa Oreo imala botaničke izvedenice, kao što su Avena, Lotus i Helicon.

Istorija

Dvadeseti vek

„Biskvit Oreo“ je prva razvila i proizvela kompanija National Biscuit Company (danas poznata kao Nabisco) 1912. godine u svojoj fabrici u Čelziju, na Menhetnu, na mestu današnjeg kompleksa Chelsea Market, koji se nalazi na Devetoj aveniji, između 15. i 16. ulice. Danas je ovaj isti blok na Devetoj aveniji poznat i kao „Oreov put“. Ime Oreo je prvi put zaštićeno kao trgovačka marka 14.3.1912. godine. Na tržištu je predstavljen kao imitacija keksa Hydrox, koji je proizvodila kompanija Sunshine počev od 1908. godine.

Originalni dizajn na licu keksa Oreo sadržao je venac oko ivice keksa i ime „OREO“ u sredini. U Sjedinjenim Državama su se prodavali za 25 centi po funti (453 g) u novotariji od metalnih kutija sa staklenim poklopcem. Prvi Oreo prodat je 6.3.1912. godine jednom trgovcu kućnim potrepštinama u Hobokenu, Nju Džerzi.

„Biskvit Oreo“ je 1921. godine preimenovan u „Sendvič Oreo“, a 1948. godine ime je opet promenjeno u „Kremasti sendvič Oreo“. Godine 1974. postao je „Čokoladni sendvič keks Oreo“, i ovo ime se zadržalo do današnjeg dana. Novi dizajn na licu keksa nastao je 1924. godine, dok je savremeni dizajn keksa Oreo, koji uključuje i logotip kompanije Nabisco, razvio 1952. godine Vilijam Turnije (William A. Turnier). Godine 1920. uvedena je druga varijanta keksa Oreo sa kremastim punjenjem sa ukusom limuna, kao alternativa belom kremastom punjenju, ali je ona prestala da se proizvodi 1924. godine, pa je originalna aroma ostala jedina raspoloživa verzija u narednih nekoliko decenija.

Savremeno punjenje za keks Oreo razvio je glavni nutricionista kompanije Nabosco Sem Porselo (Sam Porcello), koji se penzionisao 1993. godine. Porselo je imao pet patenata direktno povezanih sa radom na keksu Oreo, a kreirao je i seriju keksa Oreo pokrivenih crnom i belom čokoladom. Početkom devedesetih godina, briga za zdravlje podstakla je kompaniju Nabisco da zameni mast u kremastom punjenju delimično hidrogenizovanim biljnim uljem.

Dvadeset prvi vek

Januara 2006. godine, kompanija Nabisco zamenila je trans masti u keksu Oreo nehidrogenizovanim biljnim uljem.

Kompanija Nabisco je započela marketinšku kampanju 2008. godine reklamiranjem konzumacije keksa Oreo u onlajn igri nazvanoj DSRL (što je skraćenica od „Double Stuf Racing League“), uvedenoj u nedelji pre 42. utakmice Super Bowl. DSRL su promovisali igrači američkog fudbala, braća Pejton i Ilaj Mening, dok su se sestre Vilijams, Serena i Venus, takođe uključile, izazvavši braću Mening na trku čiji je početak objavljen u reklami 18.1.2009. godine. Još jedna kampanja započeta je za keks Golden Double Stuf Oreo, u kojoj su braću Mening izazvali Donald Tramp i lik nazvan „Trampov dvojnik“, koga je igrao Darel Hamond. Početak tog takmičenja objavljen je u reklami 24.1.2010. godine. Braća Mening pobedili su u obe trke. Druga reklama uključivala je „Napast pod kapuljačom“ koja je pretila da preuzme DSLR, sa Ilajem Meningom i Stafijem (maskotom DSLR) kojima je trebala pomoć, a koja je objavljena 14.9.2010. godine. Šest dana kasnije, objavljeno je da su se Šakil O'Nil i Apolo Ono priključili DSRL veteranima keksa Oreo Ilaju Meningu i Venus Vilijams.

U aprilu 2011. godine, najavljena je specijalna verzija keksa Oreo s plavim kremom, u okviru promocije animiranog 3D filma „Rio“ iz 2011. godine. Promocija je uključivala nalepnice u svakom pakovanju keksa.

Međunarodna distribucija

Keks Oreo se distribuira širom sveta kroz brojne prodajne i marketinške kanale. Kako njegova popularnost nastavlja da raste, tako je prati i rast obima distribucije. Prema kompaniji Kraft Foods, Oreo je „najprodavaniji keks u svetu“. U martu 2012. godine, časopis Tajm je izvestio da je keks Oreo dostupan u više od 100 zemalja. Sve u svemu, pretpostavlja se da je od početka proizvodnje keksa Oreo 1912. godine proizvedeno preko 450 milijardi keksa Oreo širom sveta.

Biskvite Oreo (kako su poznati u Ujedinjenom Kraljevstvu) prvi je uveo u Britaniju lanac supermarketa Sainsbury's. Ovo je nekoliko godina bila jedina prodavnica u kojoj se prodavao Oreo u Ujedinjenom Kraljevstvu, sve do maja 2008. godine, kada je kompanija Kraft odlučila da distribuira Oreo širom Ujedinjenog Kraljevstva. Prepakovan je u poznatiji britanski dizajn u obliku cevi i propraćen televizijskom reklamnom kampanjom vrednom 4,5 miliona funti zasnovanom na krilatici: „okreni, oliži, umoči“.

U Ujedinjenom Kraljevstvu, kompanija Kraft je u partnerstvu sa kompanijom McDonald's uvela sladoled Oreo McFlurry, koji se već prodavao u nekoliko drugih zemalja, u brojne restorane McDonald's u toku godišnje promocije pod nazivom Great Tastes of America. U oktobru 2015. godine, McFlurry je postao stalni artikl na jelovniku restorana McDonald's u Ujedinjenom Kraljevstvu. Piće sa ukusom keksa Oreo, pod nazivom „krushem“, takođe se prodavalo u lokalima KFC širom Velike Britanije.

Keks Oreo je na indijsko tržište uvela kompanija Cadbury India 2011. godine. Procenjuje se da industrija keksa u Indiji vredi oko 1,8 milijardi dolara.

U Pakistanu, Oreo proizvodi i prodaje kompanija Lefèvre-Utile, poznata i kao LU.

Proizvodnja

Većina proizvodnje keksa Oreo nekada se obavljala u fabrici u gradu Herši, u Pensilvaniji. Keks Oreo za azijska tržišta proizvodi se u Indiji, Indoneziji i Kini, sa izuzetkom japanskog tržišta, gde se proizvodi lokalno, pod brendom „Yamazaki-Nabisco“. Keks Oreo za evropsko tržište pravi se u Španiji; za potrošače u nekoliko država ZND-a pravi se u Rusiji (Mondelēz Rus), a keks koji se prodaje u Australiji proizvodi se u Indoneziji (ranije u Kini) ili u Španiji, u zavisnosti od arome. Verzija koja se proizvodi u Kanadi (koja se prodaje pod brendom Christie) sadrži kokosovo ulje i prodaje se isključivo u tom regionu. Proizvodnja keksa Oreo u Pakistanu počela je početkom 2014. godine, u saradnji između američke kompanije Mondelēz International i pakistanske kompanije Continental Biscuits Limited (CBL), u proizvodnom pogonu kompanije CBL u gradu Sukuru.

Bojkot Orea

Kompanija Mondelēz je 2015. godine objavila odluku o zatvaranju nekih svojih američkih fabrika i prebacivanju proizvodnje keksa Oreo u Meksiko, što je dovelo do bojkota keksa Oreo. Godine 2016, nakon što je počela proizvodnja u Meksiku, američki sindikati podržali su bojkot i objavili uputstva za potrošače kako bi im pomogli da identifikuju proizvode kompanije Mondelēz koji su proizvedeni u Meksiku. U julu 2016. godine, keks Oreo je prestao da se proizvodi u Čikagu.